من باید چند پوند باشم؟

پیروی از مد و همچنین علاقه به افراد مشهور (مانند خوانندگان و هنرپیشگان و مانكن ها) – آگاهانه و یا ناآگاهانه – از جمله عواملی هستند كه بر روی علاقه افراد به داشتن یك تیپ بدنی خاص یا تصور یك بدن ایده آل تاثیر میگذارد. تاثیری كه الزاما آنها را به وزن ایده آل شان نخواهد رساند اگر چه ممكن است برساند.
بالا رفتن وزن نیز چنانچه در اثر افزایش درصد چربی بدن رخ دهد، میتواند برای فرد خطرناك باشد.

آنچه باید بدانیم این است كه هر افزایش وزنی برای ما خطرناك نیست. به عنوان مثال، افزایش وزن در ورزشكاران امری است كه معمولا در اثر افزایش حجم و میزان عضلات رخ میدهد و در حقیقت بیانگر افزایش توده غیرچرب بدن است . تحقیقات نشان داده است كه افزایش میزان توده غیرچرب بدن تاثیر نامناسبی را بر سلامتی نخواهد داشت. همچنین افزایش وزن در دوران بارداری امری كاملا طبیعی و مربوط به چرخه بارداری می باشد و موجب حفاظت از جنین و سلامتی آن می‌باشد.

چگونه می‌توان وزن ایده‌آل خود را محاسبه نمود؟
به عقیده اكثر متخصصان میزان سه شاخص در تعیین وزن ایده‌آل مهم می‌باشد.
1. نسبت وزن به قد
2. دور كمر
3. ریسك ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی

1. وزن نسبت به قد: متخصصان امر سلامتی برای محاسبه نسبت وزن به قد از فرمول «شاخص توده بدنی» (BMI)یا Body Mass Index استفاده می‌كنند. BMI به دو روش محاسبه میشود:
BMI = (وزن بر حسب كیلوگرم) تقسیم بر (مجذور قد بر حسب متر)
BMI = (وزن بر حسب پوند* 703) تقسیم بر (مجذور قد بر حسب اینچ)

تحلیل BMI
BMI تنها یكی از شاخص های اندازه گیری ریسك سلامت در رابطه با وزن است. در ادامه این مقاله با شاخص های دیگر نیز آشنا خواهید شد.
BMIکمتر از 18,5 = BMI كم = كمبود وزن
BMI بزرگتر از 18,5 و کمتر از 24,9 = BMI متعادل = محدوده وزن ایده آل
BMI بزرگتر از 25 و کمتر از 29,9 = BMI زیاد = محدوده افزایش وزن
BMIبزرگتر از 30 = BMI خیلی زیاد = چاقی

2. دور كمر
ثابت شده است كه تجمع چربی در ناحیه شكمی میتواند موجب بالا رفتن هرچه بیشتر ریسك سلامتی شود. اندازه گیری دور كمر به عنوان یك شاخص مناسب در تعیین میزان چربی ناحیه شكمی استفاده میشود.
برای اندازه گیری دور كمر باید ناحیه بالایی سمت راست استخوان لگن را مشخص نمود و دور كمر را در همان ناحیه بوسیله متر اندازه گیری كرد.
متر را راحت به پوست بچسبانید اما سعی كنید كه بر پوست فشار نیاید . همچنین دور كمر باید در پایان یك بازدم طبیعی اندازه گیری شود.

3. بروز و یا ریسك بروز بیماری های مرتبط با اضافه وزن
افراد دارای بیماری های مرتبط با اضافه وزن مانند بیماری های قلبی و عروقی و همچنین كسانی كه ریسك ابتلا به اینگونه بیماری ها در آنها بالاست، حتی اگر دچار اضافه وزن خفیف هم باشند، لازم است برای رسیدن به وضعیت مطلوب تر سلامتی، وزن خود را بكاهند.
اگر به شما گفته شد دارای بیماری قلبی و عروقی یا دیابت 2 یا اختلال در خواب هستید، مطمئن باشید در گروه دارای ریسك بالای سلامتی بوده و نیازمند كاهش آن هستید. همچنین چنانچه بیش از دو مورد از موارد ذكر شده زیر در مورد شما صدق نماید، شما جزو گروه ریسك بالای قلبی هستید.
• جنسیت شما مذكر و سن شما بیشتر از 45 سال است.
• جنسیت شما زن است و سن شما بیش از 55 سال است و یا اینكه یائسه هستید.
• تعداد یك نفر یا بیشتر از اقوام درجه یك شما به مشكل قلبی حاد پیش از موعد دچار شده است . مشكل حاد قلبی پیش از موعد یعنی یكی از اقوام مرد زیر 55 سال و زن زیر 65 سال دچار مشكل حاد قلبی یعنی سكته قلبی یا مرك ناگهانی در اثر سكته دچار شده باشد.
•سیگاری هستید
• دارای فشار خون بالاتر از حد نرمال بوده و یا داروهای كاهش دهنده فشار خون میخورید.
•سطح LDL خونتان بالاست.
• سطح HDL خونتان پائین است.
• قند خون ناشتا و سطح قند خونتان بالاست.
بعضی دیگر از بیماری های جدی اما كم خطر تر كه معمولا افراد چاقی مبتلا به آنها معمولا به كاهش وزن و رسیدن به وزن ایده‌آل توصیه میشوند عبارتند از : بیماری های كیسه صفرا ، استئوآرتریت ، استرس بیش از حد ، بیماری های زنان مانند خونریزی زیاد هنگام عادت ماهیانه و یا قطع و عقب افتادن عادت ماهیانه .

چه كسانی باید از وزنشان بكاهند؟
افرادی كه یكی از موارد زیر در موردشان صدق نماید لازم است از وزنشان بكاهند.
• BMI بالاتر از 30 باشد.
• BMI بالاتر از 25 باشد و فرد مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی یا یكی از بیماری های مرتبط با اضافه وزن باشد.
• BMI مساوی یا بالاتر از 25 باشد و فرد دارای دو علامت ریسك فاكتور بیماری های قلبی یا بیشتر از دو مورد از این علائم باشد.
• دور كمر در مردان بیش از 102 سانتی متر و در زنان بیش از 82 سانتی متر باشد البته مشروط به اینكه این افراد به بیماری های قلبی و عروقی یا بیماری های مرتبط با اضافه وزن مبتلا باشند.
• دور كمر در مردان بیش از 102 سانتی متر و در زنان بیش از 82 سانتی متر باشد البته مشروط به اینكه فرد دارای دو علامت ریسك فاكتور بیماری های قلبی یا بیشتر از دو مورد از این علائم باشد.
آیا راهی برای اندازه گیری میزان اضافه وزن و یا میزان چربی اضافه بدن وجود دارد؟
فرمول ها و جدول ها نمودار های زیادی برای وزن ایده ال وجود دارد .
آنچه متخصصین امر سلامتی را بیشتر از اضافه وزن نگران میكند درصد بالای چربی بدن است. به نظر می رسد اندازه گیری میزان و درصد چربی بدن راهی مطمئن و مفید در تعیین میزان ریسك فاكتورهای سلامتی باشد.
راههای زیادی برای اندازه گیری درصد چربی بدن وجود دارد. چند مورد از این راهها را برایتان ذكر میكنیم
• اندازه گیری چربی زیر پوستی: این كار با دستگاهی بنام «اسكین فولد» Skin fold انجام میشود. در این روش قطر چربی زیر پوستی در چند ناحیه بدن محاسبه میگردد.
• اندازه گیری سایز كل بدن و چگالی بدن‌: روش مرسوم در این مورد اندازه گیری وزن در زیر آب می باشد.
• آنالیز مقاومت بیوالكتریكی : در این حالت یك جریان الكتریكی خفیف از داخل بدن عبور داده می‌شود كه تغییرات ایجاد شده در این جریان نشان درصد چربی و درصد توده غیر چرب بدن است. لازم به ذكر است متدی كه در آن جریان الكتریكی از مچ دست به پا اندازه گیری میشود دقیقتر از متدی است كه جریان بین دو دست یا دو پا برقرار میشود.

اگر چه متدهای بالا روشهای مناسبی برای اندازه گیری توده چرب بدن هستند اما هنوز روشی برای بیان اینكه دقیقا برای دستیابی به سلامت كامل چند درصد از وزن بدن باید از چربی باشد وجود ندارد. به نظر میرسد چنانچه در مورد مردان 21 تا 25 درصد و در مورد زنان 31 تا 32 درصد وزن بدنشان از چربی باشد بهتر است . البته به نظر میرسد هنوز تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم باشد.